راه بی برگشت

قاعده‌ای جهانی است که می‌گوید: اصولآ همه چیز به همه چیز ربط دارد و بر طبق این قاعده هر کس با هر تخصصی می تواند در هر زمینه ای غیر از حوزه تخصصی خود اعلام نظر کند.

به واقع اگر قرار باشد وبلاگ نویسان تنها در حوزه تخصصی خود تولید محتوا کنند فضای مجازی جذابیت و پویایی خود را از دست می دهد. مسائل سیاسی و اجتماعی مبتلا به همه اقشار اجتماعی است و همگان نه تنها حق دارند بلکه وظیفه دارند نسبت به رویدادهای سیاسی و اجتماعی پیرامون خود واکنش نشان دهند

این گونه است که می بینیم افراد با ظرفیت ها و توانمندی‌ها و تخصص های گوناگون در فضای مجازی دست به انتشار مطالبی از زندگی روزمره و اظهارنظرهایی در باب دین و مسائل سیاسی و اجتماعی می زنند.

سه حوزه دین، سیاست و اجتماع گرچه حوزه هایی تخصصی محسوب می شوند که روحانیون و کارشناسان دینی و متخصصین علوم سیاسی و علوم اجتماعی به آنها می پردازند اما همه اقشار اجتماعی از آن رو که در زندگی روزمره خود به شکلی مستقیم با آنها درگیرند و از آنها متاثر می شوند و از پرداختن به این مسائل فارغ نمی‌شوند.

از این روست که ممکن است با وبلاگ نویسی مواجه شویم که رشته دانشگاهی‌اش کشاورزی است و علاقمند به حوزه ادبیات است ولی در عین حال محتوایی سیاسی را در وبلاگش منتشر می‌کند.

گرچه همگان باید به این مسائل بپردازند ولی درغلطیدن به سیاسی‌نویسی ممکن است حاصلی جز سیاست زدگی نداشته باشد و توسعه این روند از غنای محتوای تخصصی در وبلاگستان بکاهد.

بارها شنیده ایم که وبلاگ نویسان فارسی زبان سهم عمده ای در تولید محتوای فارسی در عرصه مجازی دارند ولی باید دقت کرد که محتوا چیزی نیست که یکبار برای همیشه تولید شود بلکه می بایست این محتوا دائمآ مورد بازنگری و بازاندیشی قرار گیرد. محتوای فضای مجازی چونان دیگی که همواره باید آن را هم زد نیاز دارد تا همواره پویایی خود را حفظ کند از این روست که فعالیت در این عرصه فعالیتی مداوم را می طلبد.

تخصص ها و توانمندیهای وبلاگ نویسان، ظرفیتی است که می بایست هرچه بیشتر در این فضا مورد استفاده قرار گیرد. فضای مجازی، محیط مناسبی برای تبادل اطلاعات و گفتگوست در نتیجه فرصتی است که می تواند به رشد و تعالی فکری کاربران آن کمک کند.

تفاوت عمده ای که بحث و تبادل مجازی با بحث و تبادل در زندگی واقعی دارد شاید از اینجا ناشی می شود که فضای مجازی مبتنی بر نوشتار عمل می کند. عرصه گفتار، عرصه مناسبی برای مفهوم پردازی های تخصصی و بحث های عمیق نیست ولی فضای نوشتاری می تواند این ضعف عرصه گفتار را جبران کند.

همچنین عرصه گفتار می تواند به راحتی مبدل به منولوگ و خطابه شود در حالی که فضای نوشتار سنخیت بیشتری با دیالوگ و گفتگو دارد. قابلیت های فضای مجازی برای گفتگو و مفهوم پردازی اگر با ظرفیت های تخصصی وبلاگ نویسان جمع شود می تواند منشا غنا و عمق بیشتری در تولید محتوا شود.

اما تخصصی بودن یک وبلاگ به چه معناست؟

وبلاگ تخصصی، را می توان وبلاگی دانست که حول محور یک مقوله ویژه تولید محتوا می کند. به طور مثال می توان خیل عظیمی از وبلاگ های عکس و عکاسی را مثال زد که تنها در این حوزه فعالیت می کنند. اما همین عکاسی کردن نیز باز می تواند تخصصی تر شود و برای مثال وبلاگ هایی را یافت که تنها در زمینه عکس های اجتماعی فعالیت می کنند.

اما به غیر از تعریف فوق می توان تعریف دیگری از وبلاگ نویسی تخصصی ارائه کرد. وبلاگ می تواند فضایی باشد برای آموزش و در نتیجه رشد و ارتقا سطح دانش جامعه.

از این رو یک وبلاگ تخصصی را می توان بستری برای ارتباط میان عموم جامعه با یک متخصص تلقی کرد. تصور کنید که یک روان شناس دانسته های خود را به شکلی همه فهم در قالب وبلاگ عرضه کند و یا یک حقوقدان از وبلاگ برای مباحث حقوقی بهره برد.

بدیهی است که این اقدام نه تنها می تواند کمک زیادی برای عموم جامعه باشد بلکه حتی می تواند زمینه ای اقتصادی برای متخصص را فراهم آورد که تخصص خود را هرچه بیشتر در خدمت جامعه قرار دهد.

امروزه در بسیاری از دانشگاه ها و مدارس جهان از فضای مجازی برای آموزش استفاده می شود. وبلاگ تخصصی همان طور که می تواند وبلاگی برای آموزش باشد همان طور نیز می تواند فضایی برای تمرین و مشق کردن باشد

برخی اساتید دانشگاه و معلم ها امروزه ترجیح می دهند که دانشجویان و دانش آموزان شان تکالیف درسی خود را در وبلاگ هایشان بنویسند.

پس می توان سه تعریف برای وبلاگ تخصصی ارائه کرد:

الف - وبلاگ هایی که محتواهایی خاص تولید می کنند

ب – وبلاگ هایی که رویکردی آموزشی دارند و تخصص شان را در خدمت جامعه مجازی می گمارند

ج – وبلاگ هایی که جنبه مشقی و تمرینی دارند

همه این سه دسته فوق را می توان به نحوی وبلاگ تخصصی دانست. اما نکته ای که در زمینه وبلاگ نویسی همواره باید بدان توجه کرد این است که در باب "وبلاگ نویسی " همواره به کلمه "وبلاگ " توجه می شود و کلمه "نویسی " مورد غفلت واقع می شود.

شاید بسیار با این جمله برخورد کرده باشید که : این وبلاگ قلم خوبی دارد یا فلان نویسنده قلم جذابی دارد. مقوله قلم زدن و نوشتن چیزی جدای از تخصص داشتن است. بسیاری از افراد شاید متخصص و با سواد باشند اما قلم خوبی نداشته باشند.

تخصص در صورتی می تواند جذاب باشد که متخصص، خوب قلم بزند. همچنین می توان وبلاگ های زیادی را یافت که در زمینه تخصصی فعالیت نمی کنند ولی از آن رو که قلم خوبی دارند و از وبلاگ به شکلی کاملآ حرفه ای استفاده می کنند حضوری موفق در عرصه مجازی دارند. طراحی قالب وبلاگ و نحوه چیدمان عناصری که یک وبلاگ را شکل می دهند و توجه به نیاز مخاطب و تسلط بر کنار هم قرار دادن کلمات می تواند یک وبلاگ نویس حرفه ای را تولید کند.

به واقع بسیاری از وبلاگ های موفق در همین دسته جای می گیرند. یعنی کسانی که تخصصی نمی نویسند ولی در زمینه وبلاگ نویسی تخصص دارند. اگر وبلاگ نویسانی که در زمینه تخصصی کار می کنند علاوه بر نشر مطالب تخصصی قلمی شیوا داشته باشند و از امکانات نوین وبلاگ نویسی به صورت حرفه ای استفاده کنند مطمئنآ موفقیت بیشتری در این عرصه خواهند داشت.